H Παναγία της Καλαμπάκας, που ελάχιστοι ξέρουν ή προβάλλουν

Βυζαντινός Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλαμπάκας

Όπως όλοι έχουμε καταλάβει τις τελευταίες ημέρες, πλησιάζει ο Δεκαπενταύγουστος. Η μεγάλη γιορτή, δηλαδή, της Κοίμησης της Θεοτόκου, η οποία στέκεται αφορμή για πολλές εκδηλώσεις χριστιανικής λατρείας αλλά σημαίνει παράλληλα και το τέλος της νηστείας που ξεκινά από την 1η του Αυγούστου, κάτι που κάνει τον Δεκαπενταύγουστο να χαρακτηρίζεται ακόμη και "Πάσχα του Καλοκαιριού".

Κάθε Δεκαπενταύγουστο, από την άλλη πλευρά βλέπουμε στα ΜΜΕ μια γνώριμη ως ανιαρή εικόνα από τις εκδηλώσεις ανά την ελληνική επικράτεια που συνοδεύουν τη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου. Σε όλες αυτές όμως δεν συμπεριλαμβάνεται μία περιοχή, όπως γίνεται κάθε χρονιά: η Καλαμπάκα.

Γι' αυτό το λόγο λοιπόν, τα "Στιγμιότυπα" σπάνε αυτήν την αρνητική παράδοση και παρουσιάζει τον πασίγνωστο στους Καλαμπακιώτες και σε πολλούς Θεσσαλούς Βυζαντινό Ναό, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου αλλά και τις εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα κάθε 14 και 15 Αυγούστου στο Ναό αυτό.

Ο Ναός της Παναγίας

Το κωδωνοστάσιο

Ο Βυζαντινός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται σε ένα από τα ψηλότερα και ορατά σημεία στην παλιά πόλη της Καλαμπάκας. Η κατασκευή του χρονολογείται κατά τους 9ο, 10ο ή 11ο αιώνα μ.Χ., κάτι που σημαίνει πως ο Ναός αυτός στέκεται σε εκείνο το σημείο 1.000 ολόκληρα χρόνια - ίσως και παραπάνω! Στον τοίχο που βλέπετε στη φωτογραφία είναι εντοιχισμένα εξωτερικά πολλά αρχαία τμήματα ανάγλυφων, τα οποία προφανώς προέρχονται από ερείπια αρχαιότερων κτισμάτων. Εντυπωσιακό, όπως βλέπετε είναι και το κωδωνοστάσιο που στέκεται πάνω από την είσοδο του ναού.

Το εσωτερικό του Ναού:
Προσέξτε τις τοιχογραφίες
και τον μοναδικό στη χώρα μαρμάρινο άμβωνα

Ακόμα πιο εντυπωσιακό όμως, είναι το εσωτερικό του ναού. Σώζονται τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον 12ο μέχρι το 16ο αιώνα, ενώ τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου βρίσκεται σε πολύ μικρό βάθος, εμφανές προς τους επισκέπτες για να το θαυμάσουν.

Ο Ναός αυτός συν τοις άλλοις, παρουσιάζει και κάτι μοναδικό σε όλη την Ελλάδα. Ένας μεγαλοπρεπής μαρμάρινος άμβωνας που επιβλητικός υψώνεται στο κέντρο του μεσαίου κλίτους, μπροστά στην Ωραία Πύλη. Έχει ανακατασκευαστεί στο μεγαλύτερο μέρος από αρχιτεκτονικά μέλη του παλαιού Άμβωνα. 

Οι ακολουθίες του Δεκαπενταύγουστου

Απλές, λιτές κι απέριττες, χωρίς βέβαια να λείπει η δέουσα μεγαλοπρέπεια που συνοδεύει τις ακολουθίες που τελούνται στο Ναό της Παναγίας τις ημέρες αυτές.

Κάθε απόγευμα της 14ης Αυγούστου, ο Μητροπολίτης Σταγών και Μετεώρων, οι Ιερείς της Καλαμπάκας μαζί με πλήθος πιστών, υποδέχονται την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίων Πάντων Βαρλαάμ στα Μετέωρα μετά την κλοπή και αποκατάστασή της. Ακολουθεί Μέγας Εσπερινός μετά Αρτοκλασίας και Ιερού Κηρύγματος από το Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων.

Ανήμερα Δεκαπενταύγουστο, το πρωί τελείται Θεία Λειτουργία και το απόγευμα ψάλλεται ο Μικρός Παρακλητικός Κανόνας της Θεοτόκου. Η εικόνα της Κοιμήσεως βρίσκεται καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας στο Ναό, ο οποίος είναι ανοικτός για τους προσκυνητές. Μετά την ακολουθία του Παρακλητικού Κανόνα όμως, η εικόνα επιστρέφεται στην Ι.Μ. Βαρλαάμ όπου και φυλάσσεται.

Κλείνοντας, το μόνο που μπορεί να σημειωθεί είναι ότι και ο Ι.Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αλλά και οι ακολουθίες που λαμβάνουν χώρα στο Ναό είναι άξιες πανελλαδικής προβολής και όχι αγνόησης και απόκρυψης ως "μη εμπορικών" από τα μέσα ενημέρωσης...